Het verschijnen van deze uitgave van 0024 Horloges – nummer 80! – biedt ons een uitgelezen mogelijkheid om dit cijfer en dus ook het jaartal, in de spotlights te zetten. Dat doen we aan de hand van een lijstje met de meest bijzondere, of voor de eighties toonaangevende, horloges. Een nostalgisch lijstje doordrenkt met een vleugje melancholie.
De eighties: tja, waar moeten we beginnen? Michael Jackson, Madonna, Guns N’ Roses en George Michael bestormden de hitlijsten. Films als Raiders of the Lost Ark, Top Gun, Back to the Future, E.T. en Batman trokken volle bioscoopzalen. Op televisie zaten we aan de buis gekluisterd voor afleveringen van Knight Rider, Alf, Miami Vice, The A-Team, Family Ties en Magnum P.I.. En zo zouden we nog wel een uurtje door kunnen gaan. Op horlogebied gebeurde er natuurlijk ook het nodige. Er werden bijzondere modellen gelanceerd met gedurfde designs en vooral goud mocht gezien worden. Begin jaren tachtig liep de quartzcrisis op zijn eind. En – deels – onder leiding van Swatch, krabbelde de horloge industrie op. Hieronder, in willekeurige volgorde, een nostalgisch lijstje eighties-knallers.
HUBLOT CLASSIC FUSION
In 1980 lanceerde de Italiaan Carlo Crocco horlogemerk MDM Genève. De horloges die hij ontwierp waren fraaie combinaties van Italiaans design meets Zwitsers vakmanschap. Een van zijn eerste wapenfeiten was een quartzhorloge met een onderscheidend uiterlijk: de bezel leek als het ware op een patrijspoort, een hublot in het Frans. In feite was Hublot dus de oorspronkelijke naam van het horloge, maar het model werd een instant hit. De bezel werd bevestigd met twaalf gelijkmatig verdeelde schroeven, die ook als functionele uurmarkeringen dienden én ook nog eens decoratief waren. De Hublot was verkrijgbaar in achttienkaraats goud, in two-tone en staal. Vooral de gedurfde combinatie van een rubberen band voor een gouden luxe horloge was ongehoord en daar moest menigeen even van slikken. Maar tot op de dag van vandaag krijgt Carlo’s durf en design nog immer applaus. Crocco was een visionair, zo bleek.
OMEGA CONSTELLATION MANHATTAN
In 1982 introduceerde Omega de Constellation Manhattan met zijn kenmerkende ‘klauwen’ op de lunette. Oorspronkelijk bedoeld om het kristal op zijn plaats te houden, maar het werd al snel een geroemd en beroemd designelement, dat tot op de dag van vandaag geassocieerd wordt met de Constellation-collectie. Voor het ontwerp tekenden Carol Didisheim en Pierre-Andre Aellen. Laatstgenoemde kwam met het idee voor de klauwen op basis van het ontwerp van een niet ingelijste badkamerspiegel die met acht klauwen aan een muur was bevestigd. Het gebruik van de klauwen zorgde ervoor dat traditionele bezel werd verwijderd en de uurmarkeringen in het kristal werden verwerkt. Om dit te bewerkstelligen werd een revolutionaire druktechniek gebruikt. Bijkomend voordeel van deze designkeuzes is dat het horloge een zeer slank profiel kreeg en dus heel comfortabel was om te dragen. Een echte eighties-klassieker.
CARTIER SANTOS GALBEE
Een iconisch personage uit de eighties is de kwaadaardige Gordon Gekko uit de film Wall Street uit 1987. Deze hebzuchtige man, geweldig gespeeld door Michael Douglas, neemt jonkie Charlie Sheen onder zijn hoede. Douglas won er terecht de Oscar voor beste hoofdrol voor. Gekko droeg in de film een felle geelgouden Cartier Santos Galbee. Mede dankzij de film en het succes daarvan, werd het horloge ook een kaskraker. De Cartier Santos Galbee kreeg een bijzondere status en werd zó emblematisch dat het zelfs een eigen bijnaam kreeg: de Gordon Gekko Santos. Veel zakenlui pochten met hun rijkdom en in dat decennium was het niet gek om dat ook opzichtig te laten zien. Vandaag de dag is dat gelukkig iets minder, maar dat neemt niet weg dat Cartier wel trots mag zijn op dit bijzondere model en de heerlijk nostalgische eighties-zweem die eromheen hangt. De Santos is nog steeds net zo modieus en een blikvanger als toen Michael Douglas hem droeg, bijna veertig jaar geleden.
SWATCH
Begin jaren tachtig veroorzaakte Swatch in de horlogewereld een heuse cultuurschok. Het merk, waarvan de naam een samenvoeging is van second watch, kwam met zeer casual horloges op de proppen. Het Swatch-horloge had een plastic behuizing en werd min of meer verkocht als een soort van wegwerpartikel. Het had ook een stuk minder bewegende onderdelen dan mechanische horloges. Bovendien was de prijs, zo onder de € 40,- toentertijd, erg voordelig. Het werd een enorm succes want in minder dan twee jaar tijd werden er meer dan 2,5 miljoen Swatches verkocht. Het Swatch quartzhorloge werd een echt cultureel fenomeen van de jaren tachtig en was niet weg te denken uit het straatbeeld. Het werd een low-key status- symbool en er ontstond zelfs een trend om meerdere Swatch-horloges om de pols te dragen. De eighties-smaak matchte ook perfect met de horloges: want hoe wilder de designs, hoe beter. Swatch gebruikte hun horloges ook om iets te doen wat nog nooit eerder echt was gedaan: het aangaan van samenwerkingen met artiesten zoals Keith Haring en Kiki Picasso. Het zorgde ervoor dat de horloges niet langer meer gimmicks waren, maar serieuze accessoires. Met een Swatch om de pols, hoe goedkoop dan ook, was je cool en laten we eerlijk zijn: dat zijn ze nog steeds.
G-SHOCK DW5000C
Tja: moeten we nog uitleggen waarom de Casio G-Shock een van de meest ultieme eighties- horloges is? Sinds de introductie in 1983 heeft dit model de wereld veroverd. Het baanbrekende model G-Shock DW5000C, ontworpen door Kikuo Ibe, is al vier decennia een icoon en er werden wereldwijd al ruim 100 miljoen G-Shocks verkocht. Het unieke schokbeschermingssysteem van de G-Shock, bevat een ‘zwevende module’ waarin het quartzuurwerk werd geplaatst. Zodoende werden schokken bij een val of hardhandig gebruik geabsorbeerd. De robuustheid zorgde er tevens voor dat de horloges door bijvoorbeeld de Japanse kustwacht en militairen worden gedragen, en ook onder andere first responders is de G-Shock vaak favoriet. Het horloge is gebaseerd op het Triple 10-concept dat staat voor een waterbestendig tot tien bar, valbestendig tot tien meter en een batterijduur van tien jaar. Ook veel celebrities lopen weg met het horloge. Grote namen als Benicio del Toro, John Mayer, Spike Lee, Eminem, Pharrell Williams, Kanye West, Justin Bieber en Rihanna – om er maar een paar te noemen van de ellenlange lijst fans – dragen geregeld een G-Shock. En dat snappen wij volkomen.
SEIKO QUARTZ CHRONOGRAPH 7A28-7000
Als er een filmgenre was dat enorm scoorde in de jaren tachtig, dan was het wel science fiction. Enkele van de beste films ooit zagen het levenslicht in dit decennium. Het eerdergenoemde E.T., de Star Wars-films Episode V – The Empire Strikes Back en Episode VI – Return of the Jedi, The Terminator, Blade Runner, RoboCop en natuurlijk Alien en het misschien nóg wel betere vervolg: Aliens. In die laatste film is een bijzonder eighties-horloge te zien. Want in die film draagt de übercoole heldhaftige hoofdrolspeelster Sigourney Weaver een Seiko Quartz Chronograph. Misschien wel een van Seiko’s meest beroemde horloges en absoluut een ontwerp dat het eighties designtijdperk perfect wist te vangen. Het is een topcombi van analoog meets futuristisch en heeft zowel een industriële als militaire look-and-feel. Een perfect gecast accessoire voor een nagelbijter van een film dus. Het gunmetalgrijze staal tegen de zwart met grijze wijzerplaat en de coole oranje details, past bij de esthetiek van de film. Het ontwerp kwam van de hand van de legendarische auto-ontwerper van Giorgetto Giugiaro. Hij was verantwoordelijk voor de ontwerpen van de BMW M1, Volkswagen Golf GTI Mk1 en de DeLorean DMC-12, om maar een paar legendarische klassiekers te noemen.
BREITLING AEROSPACE
In de jaren tachtig gooide Breitling hoge ogen met een hernieuwde versie van de Chronomat maar vooral met de Aerospace. Dit model was qua design vergelijkbaar met de Chronomat, maar met één groot verschil: de Aerospace had een meer bescheiden uiterlijk. De a-typische combinatie van een analoge en digitale display is natuurlijk ook vrij bijzonder te noemen. De Aerospace werd oorspronkelijk gelanceerd in 1985 en was een soort van postmoderne kijk op de traditionele pilotenhorloges. Deze eerste Aerospace-modellen waren voorzien van een Breitling 56 quartzuurwerk (gebaseerd op het ETA 988.332-uurwerk) en hadden een batterijduur van ongeveer vier jaar. De kast meette 40 millimeter en was van titanium. Tevens was het horloge voorzien van functies als een eeuwigdurende kalender, chronograaf en tweede tijdzone. Later produceerde Breitling ook nog een Aerospace met een UTC- module die werd geïntegreerd in een bijpassende armband en een aparte weergave van UTC-tijd mogelijk maakte. Erg handig voor piloten.
ROLEX DATEJUST TWO-TONE
Ook voor de Rolex Datejust Two-tone geldt dat dit een stukje eighties nostalgie is waar je niet omheen kunt. Veel horloges veranderen in de loop der decennia, zij het soms met minimale aanpassingen. Maar de Rolex Datejust is vandaag de dag nog steeds vrijwel identiek aan die van veertig jaar geleden. In de jaren tachtig was een Rolex Datejust Two-tone – goud en staal – een graag geziene gast. Denk je aan types als de eerdergenoemde Gordon Gekko of Patrick Bateman uit de film American Psycho, dan denk je aan de yuppencultuur van de jaren tachtig en aan tweekleurige Datejusts. Het waren horloges voor opzichtige dragers. Het was een statussymbool van heb ik jou daar. Het dragen ervan liet zien dat je het had gemaakt in het leven en dat jij je er niet voor schaamde om dat ook te laten zien. Laten we vooral niet vergeten dat het ook extreem goede horloges zijn en tot op de dag van vandaag zijn deze modellen nog steeds erg gewild. Anno 2024 is menig vintage-liefhebber op zoek naar een Datejust uit de jaren tachtig. En we snappen wel waarom: het contrast van goud en roestvrijstaal en een champagnekleurige wijzerplaat is alles dat je nodig hebt voor een statement piece. Nog altijd stralen deze horloges een bepaalde coolness uit en dat zal nog vele decennia zo blijven.
