Waarom zou je als horlogemerk kiezen voor simpel goud of staal voor je horloges, als je ook de beschikking hebt over exclusieve materialen als tantalium en magnesium? Voor de echte horlogeliefhebber is alleen het beste goed genoeg. En we zien dan ook steeds vaker dat horlogemakers zich wenden tot alternatieve productiematerialen die het ‘ordinaire’ goud en staal in kwaliteit en exclusiviteit ver overtreffen. Merken als Ulysse Nardin, Harry Winston, Montblanc, Bulgari, Anonimo en Hublot bijvoorbeeld, doen dit al. Een overzicht van de meest bijzondere horloges gemaakt van deze ‘mysterieuze materialen’.
De opzienbarende eigenschappen van bovengenoemde materialen, maar bijvoorbeeld ook zalium en palladium, maken dat ze zowel in de luchtvaartindustrie als de medische wereld graag geziene gasten zijn. En als er straalmotoren en chirurgische instrumenten van gemaakt kunnen worden, waarom dan geen horloges?
Palladium: Voor zeer exclusieve horloges
Als lid van de illustere platinagroep mag palladium zich rekenen tot de absolute top van bijzondere en kostbare metalen. Het zilverwitte materiaal werd in 1803 ontdekt toen William Hyde Wollaston in Zuid-Amerika onderzoek deed naar ruw platina erts. Een van de meest opvallende eigenschappen van het metaal is dat het bij kamertemperatuur tot negen maal zijn eigen volume aan waterstof kan opnemen. Daarnaast wordt palladium ook gebruikt voor chirurgische instrumenten en in de tandheelkunde. Maar ook in de luchtvaartindustrie, als katalysator in de organische chemie en natuurlijk bij de productie van horloges en sieraden. In eerste instantie werd palladium voornamelijk gezien als een legeringselement in witgoud, maar inmiddels wordt het bijzondere metaal ook zonder toevoegingen gebruikt in zeer exclusieve horloges.
Ulysse Nardin Macho Palladium 950
Ulysse Nardin heeft het stoere palladium gebruikt in de Macho Palladium 950-collectie. De stijlvolle horloges in deze serie zijn voorzien van een automatisch UN-27 kaliber met een gangreserve van 42 uur. De uurwerken zijn officieel COSC-gecertificeerd en uitgerust met een kleine secondewijzer, datumweergave en gangreserve-indicatie. De kast is vervaardigd uit palladium, evenals de gesp van de horlogeband. Voor de échte macho zijn er tevens modellen verkrijgbaar waarbij zelfs de band van palladium is gemaakt. Alleen geschikt voor zware jongens.
Zalium: The sky is the limit…
Van de gemiddelde horlogeliefhebber mag toch wel verwacht worden dat hij enigszins zuinig omspringt met zijn topstukken. Toch blijven horlogemerken eindeloos op zoek naar harde en robuuste materialen om hun waardevolle uurwerken mee te beschermen. Maar gelukkig is er dan ook zalium. Dit metaal is een op zirkonium gebaseerde legering die vooral in de luchtvaartindustrie zijn toepassing vindt en op het gebied van hardheid zelfs titanium voorbij streeft. Naast hard is zalium ook nog licht, hypoallergeen en zeer goed bestand tegen corrosie. En dat maakt het ideaal voor toepassingen in juwelen en horloges. Harder, beter, sneller, duurder: in horlogeland is altijd ruimte voor verbetering.
Harry Winston Project Z4
Harry Winston was in 2004 een van de eerste horlogemerken die met zalium ging werken. Het merk lanceerde in dat jaar de Project Z Series, een nieuwe collectie waarbij alle kasten van de horloges van zalium werden vervaardigd. Het symbool voor de collectie is de zogenaamde ‘Shuriken’, een traditioneel ninjawapen met meerdere punten dat ook wel bekend staat als werpster of ninjaster. In het meest recente model uit de Project Z Series, de Project Z4, roteert dit symbool in miniatuurversie op de wijzerplaat om aan te geven dat het uurwerk functioneert. Daarnaast werd de Z4 werd ontworpen met het ideale reishorloge in het achterhoofd. En deze is dan ook voorzien van een tweede tijdzone en een dag- en nachtindicatie voor de thuistijd. De zalium kast heeft een afmeting van 44 millimeter en is voorzien van beweegbare bandbevestiging voor extra draagcomfort.
Tantalium: Voor de kostbaarste horloges
Tantalium is een grijsblauw overgangsmetaal dat in 1802 in Zweden ontdekt werd door Anders Ekeberg. Het metaal is vernoemd naar de Griekse mythologische figuur Tantalus. Ook wel bekend van de ‘Tantaluskwelling’. Tantalium is erg buigzaam en zwaar. Maar liefst twee keer zo zwaar als staal. En tantalium is sterk en heeft een zeer hoog smeltpunt, wat het een moeilijk materiaal maakt om te bewerken. In het begin van de twintigste eeuw werd het metaal gebruikt als gloeidraad in lampen. Tegenwoordig wordt het onder andere ingezet bij de productie van vliegtuigmotoren, kernreactoren en raketonderdelen. Door de groeiende populariteit van de mobiele telefoon is tantalium een van de meest kostbare grondstoffen op de wereldmarkt geworden. En dat maakt het weer extra interessant voor de liefhebber van exclusiviteit. Want als het kostbaar is, dan moeten er natuurlijk horloges van worden gemaakt!
Montblanc Sport Tantalum Automatic Limited Edition 100
Ter ere van het honderdjarige bestaan lanceerde Montblanc in 2006 enkele gloednieuwe horloges. Een daarvan was deze Sport Tantalum Automatic. Dit automatische duikhorloge heeft een tantalium kast van 43 millimeter, die voorzien is van een automatische heliumklep. Hiermee is de Sport Tantalum Automatic waterdicht tot 1906 meter. En dit is toevalligerwijs het oprichtingsjaar van Montblanc. In de geschroefde kroon bevindt zich een echte Montblanc-diamant die dit gelimiteerde model extra luxe maakt. Verder is de uitstraling zeer stoer en sportief met de draaibare bezel, diepzwarte wijzerplaat en het koele tantalium van de kast.
Aluminium horloges: Multifunctioneel metaal
Aluminium werd als element in 1807 ontdekt door Humphry Davy. Er zijn echter ook verschillende aluminiumverbindingen die al in de oudheid bekend waren en gebruikt werden. Toen aluminium eenmaal ontdekt was als enkelvoudige stof, bleek het niet eenvoudig te zijn om deze te winnen. Zodoende was het metaal dan ook jarenlang zeer kostbaar en werd het gebruikt in ornamenten voor belangrijke gebouwen. Pas in 1986 was de wetenschap zover gevorderd dat het metaal op grote schaal geproduceerd kon worden. Inmiddels vindt het zijn toepassing onder andere in het welbekende aluminiumfolie, colablikjes, speelgoed, huishoudelijke apparatuur en de transportindustrie. En dat maakt het materiaal dan ook niet heel exclusief. Maar het is wel sterk, slijtvast, buigzaam, corrosiebestendig en bovenal zeer licht.
Bulgari Diagono Aluminium
De Diagono-collectie van Bulgari bestaat uit een reeks sportieve horloges met een kenmerkend design. Binnen de serie wordt niet alleen gevarieerd met diverse afmetingen en complicaties. Maar ook met verschillende materialen. Zo is de Diagono Aluminium voorzien van een 32 millimeter grote kast van aluminium en titanium met een vaste rubberen bezel. De kroon is van titanium en deze heeft een zwarte pvd-coating. Daarnaast is het horloge verder voorzien van een zwarte band in gevulkaniseerd rubber met aluminium accenten. De witte wijzerplaat vormt een mooi lichtpunt in het geheel en is voorzien van drie subdials en een datumaanduiding.
Bronzen horloges: Historische resonantie
Tijdens het Bronzen Tijdperk werd dit materiaal al snel verwerkt in allerhande gereedschappen, wapenuitrustingen en bouwmaterialen. Brons is een legering van koper en tin en bleek niet alleen sterk te zijn, maar ook goed bestendig tegen corrosie. Ook was het redelijk eenvoudig te bewerken. Tegenwoordig wordt brons dankzij zijn goede resonantie gebruikt voor kerkklokken en bellen. Ook in de beeldhouwkunst wordt veel met brons gewerkt. Het metaal heeft namelijk de bijzondere eigenschap om een klein stukje uit te zetten voordat het zijn vaste vorm aanneemt. En dit maakt het ideaal voor het werken met gedetailleerde mallen zoals bij horloges.
Anonimo Millemetri Polluce Bronze
De Polluce-collectie van Anonimo werd geïntroduceerd als eerbetoon aan de geslaagde berging van de schat die zich aan boord bevond van het gezonken schip de Polluce. De bijzondere bronzen kast van dit model is voorzien van een stalen achterkant, geschroefde stalen kroon en een heliumventiel. De speciale legering van het brons wordt normaliter gebruikt in hightech marineconstructies vanwege zijn goede weerstand tegen corrosie door zeewater. Maar om ervoor te zorgen dat er inderdaad een frisse zeeduik mee genomen kan worden, is het horloge voorzien van een kalfsleren band dat met het gepatenteerde Kodiak-proces is behandeld. Zodoende is deze bestand tegen zout water. Binnenin dit alles tikt een automatisch Anonimo 01.0 kaliber met een gangreserve van veertig uur.
Hublonium: Waar een wil is…
Wanneer je als horlogemerk een succesvol nieuw model hebt ontworpen, staat natuurlijk niets je in de weg om dit concept grondig uit te melken. Neem bijvoorbeeld Hublot: dit merk wist zijn Big Bang horloges in talloze uitvoeringen te herintroduceren door te variëren in grootte. Maar ook door gebruik te maken van exotische materialen als tantalium, magnesium en palladium. Na alle Big Bangs, Bigger Bangs, Ice Bangs, Solo Bangs en de One Million Dollar Big Bang, leek het succesnummer van Hublot echter wel zo’n beetje uitgemolken te zijn. Maar waar een wil is, blijkt een weg te zijn en Hublot geeft niet snel op. Aangezien het merk de Big Bang-traditie niet graag lijkt te doorbreken door met een nieuw ontwerp te komen, besloot Hublot om zelf aan het experimenteren te slaan. Het resultaat is ‘Hublonium’: een vederlichte legering van onder andere aluminium en magnesium dat naast superlicht ook robuust, flexibel en daardoor zeer functioneel is. En dat bovendien de mogelijkheid schept om de Big Bang-familie wederom uit te breiden.
Hublot Mag Bang
Hoewel in 2008 de Mag Bang weinig vernieuwend is qua vormgeving, hebben deze horloges op andere vlakken wel enkele unieke eigenschappen. Zo gebruikte Hublot het exclusieve Hublonium niet alleen voor de kast, maar ook voor het uurwerk: een unicum in de horlogewereld. Zowel de bruggen en onderplaat van het uurwerk als de bezel en de gesp aan de horlogeband zijn van het innovatieve materiaal gemaakt. De ontwikkeling van het Hublonium was niet het enige stukje kundige huisvlijt van Hublot. Want ook het uurwerk is voor het eerst volledig in eigen huis gefabriceerd. Hublot heeft daarvoor een reeks nieuwe hightech machines aangeschaft, die het horlogemerk naar een hoger niveau moeten tillen. In de Mag Bang horloges tikt het mechanische chronograafkaliber HUB44, dat werd ontwikkeld in samenwerking met La Joux-Perret. De kast heeft een afmeting van 44,5 millimeter en is voorzien van een titanium achterkant. De kroon en poussoirs zijn uit staal vervaardigd en hebben rubberen accenten, wat terug komt in de bijgeleverde rubberen band. Het geheel weegt in totaal slechts 78 gram en is daarmee een uniek lichtgewicht in een klasse der zwaargewichten.
