We weten allemaal dat horloges tegen invloeden ter land, ter zee en in de lucht bestand zijn. Of het nu race-chronografen, diepzeeduikers of pilotenhorloges zijn, we kennen ze. De verhalen van horloges die de ruimte trotseren zijn – logischerwijs – wat schaarser. We zetten een aantal ‘pols-astronauten’ op een rij.
In juli 1971 ging de vierde missie van het Apolloprogramma van de NASA de lucht in op weg naar de maan. Aan boord James Irwin, Alfred Worden en commandant David Scott. Laatstgenoemde – en de zevende man op de maan – droeg een Bulova chronograaf die door het horlogehuis was aangepast voor maanomstandigheden. Scott had ook overigens ook ‘gewoon’ een Omega bij zich, als onderdeel van de standaarduitrusting. Tijdens de missie echter, merkte Scott dat het kristal van zijn Omega was losgekomen en dus droeg hij zijn ‘eigen’ Bulova. Dit horloge werd gebruikt om bepaalde zaken op het maanoppervlak te timen en Scott droeg het zelfs tijdens het besturen van het eerste maanvoertuig. Dus los van het feit van het maanbezoek, werd Bulova ook het eerste horlogemerk dat op de maan reed. Het horloge is er nog steeds – lag ruim veertig jaar ergens in een zakje op zolder of in een garage – en werd in 2015 geveild en verkocht voor 1,6 miljoen dollar!
METEORIET
Met dit mooie verhaal konden ze bij Bulova natuurlijk wel wat en dus werden de Bulova Lunar Pilot en de Bulova Lunar Pilot Meteorite Chronograph Limited Edition (referentie 96A312) gecreëerd. Eerstgenoemde is gebaseerd op het horloge dat Scott droeg. Een hoogwaardig quartzhorloge dat sterk lijkt op dat originele model. Het tweede model heeft een chronograafwijzerplaat gemaakt van niks minder dan een stuk van de Muonionalusta-meteoriet. Deze sloeg ongeveer een miljoen jaar voor Christus op aarde in – op de grens tussen Zweden en Finland – en is naar verluidt vierenhalf miljard jaar oud. Dankzij het gevarieerde kristalpatroon is elke wijzerplaat uniek. Deze chronograaf heeft verder een gezandstraalde zilveren titanium kast die 43,5 millimeter meet. In de kast huist Bulova’s gepatenteerde quartz uurwerk en het horloge heeft een gelimiteerde oplage van vijfduizend stuks.
TOT GROTE HOOGTES
Ook Breitling staat bekend als een merk dat regelmatig tot grote hoogtes stijgt. Feitelijk gezien is het ook het eerste Zwitserse merk dat een van hun polshorloges de ruimte in zag gaan. Op 24 mei 1962 namelijk, werd de Amerikaanse astronaut Scott Carpenter de ruimte in gelanceerd aan boord van de Aurora 7-capsule in het kader van het Amerikaanse Mercury-programma. Om zijn pols zijn eigen, zij het door Breitling aangepaste, Navitimer Cosmonaute van roestvrijstaal. Carpenter vloog driemaal rond de aarde. Nu, ruim zes decennia later en in het jaar dat Breitling zijn 140ste verjaardag viert, is er een speciale versie van dit legendarische horloge gemaakt. Maak kennis met de Navitimer B12 Chronograph 41 Cosmonaute Limited Edition. Gelimiteerd, want er zijn er slechts 250 van gemaakt. De achttienkaraats roségouden kast meet 41 millimeter en het horloge heeft een diepgroene wijzerplaat, gouden cijfers en een zwarte krokodillenleren band. Via de open achterkant is het contrasterende oscillerende gewicht te zien dat het B12- uurwerk afdekt. Het manufactuurkaliber biedt circa zeventig uur gangreserve. Achterop vind je ook de inscriptie: ‘First Swiss Wristwatch in Space/Navitimer Cosmonaute May 24, 1962’.
MAANMETEORIET
Bij de Apollo Automatic Limited Editions van Nubeo staan de Apollo maanmissies logischerwijs centraal. De bezels van zowel het Rose Gold- als Commander Blue-model, zijn zo gevormd (en vervormd) en ontworpen dat deze op het maanlandschap lijken. Nog cooler is dat in de achterkant van beide horloges een stukje authentiek maanmeteoriet is geplaatst. Met een roestvrijstalen kast van 45 millimeter, zijn beide modellen fors. Maar we moeten ze dan ook goed kunnen aflezen als we er mee op de maan lopen. De Apollo Automatic Limited Editions worden aangedreven door een Japans automatisch uurwerk. De horloges worden geleverd in een soort extreem coole NASA-broodtrommel en met een extra stoffen band met klittenband.
AMBITIEUZE REIZIGER
Als het op de horloges van het Italiaanse Panerai aankomt, weten we dat zij absoluut de knowhow hebben om precisie-instrumenten te maken die tegen een stootje kunnen. Anders word je ook geen officiële supplier van de Italiaanse marine en maak je geen speciale horloges voor de Navy SEALs, diepzeeduikers of Arctische avonturiers. Je zou bijna veronderstellen dat Panerai-horloges ook goed gedijen in de ruimte. En dat bleek ook zo. Want, overigens zonder dat het merk dit wist, droeg kosmonaut Anton Shkaplerov in 2022 een stalen Radiomir PAM210 uit 2005 om zijn pols in de ruimte. Dit was pientere horlogefans opgevallen na het zien van beelden. De opvallende vorm en evenzo markante wijzerplaat was meteen herkenbaar onder kenners. De kosmonaut had zijn Panerai niet helemaal in originele staat meegenomen op reis, want de PAM210 wordt geleverd met een leren bandje en dit was geen optie voor Shkaplerov. Er was een nieuwe band nodig die om zijn ruimtepak paste en dus liet Anton er een extra lange band op zetten. De kosmonaut droeg het horloge ook eens tijdens een zogeheten ‘EVA’. Een extravehiculaire activiteit: een excursie buiten(!) het ruimtevaartuig dus. Tijdens een EVA kunnen de buitentemperaturen variëren van +1210 Celsius (bij zonlicht) tot -1570 Celsius wanneer een astronaut zich in de schaduw bevindt. De Radiomir PAM210 staat dus wel zijn mannetje, zo blijkt.
KOSMONAUT NOVONAUT
De geschiedenis van Fortis en de ruimtevaart begon drie decennia geleden in 1994. Dat jaar werkte Fortis samen met het Russische ruimtevaartagentschap Roscosmos om voor hun kosmonauten een horloge te maken dat onderdeel zou worden van hun officiële uitrusting. Zodoende werd de Fortis B-42 Cosmonauts Chronograph gedagen tijdens Sojoez-missies en in ruimtestation Mir. Inmiddels zijn we dertig jaar verder en bevat de Novonaut N-42-collectie drie nieuwe modellen waarvan fans meteen die good old B-42 zullen herkennen. De drie nieuwe modellen hebben een kast van 42 millimeter geborsteld roestvrijstaal en een bezel van 44 millimeter. De Legacy Edition (matte zwarte wijzerplaat en matte zwarte bezel insert) en Cobalt Blue Edition (blauwe sunburst wijzerplaat en een glanzende blauwe keramische bezel insert) zijn de reguliere modellen. Extra cool is de tot honderd stuks gelimiteerde Fortis Novonaut N-42 First Edition, die een zwarte sunburst wijzerplaat combineert met een glanzende zwarte keramische bezel insert. Opvallend zijn subtiele oranje elementen. In de kast huist het gepatenteerde Fortis WERK 17-uurwerk met een gangreserve van zestig uur.
MAANWANDELAARS
Het Japanse Citizen is voor hun Attesa-modellen een partnership aangegaan met het eveneens Japanse ispace Inc.. Het bedrijf ontwikkelt landers en rovers voor transport- en verkenningsmissiecontracten van publieke en commerciële ruimtevaartorganisaties. Dit valt onder hun HAKUTO-R-missies. Vooralsnog zijn dit verkenningsmissies, maar het doel van ispace Inc. is om hun klanten ooit een reis naar de maan aan te kunnen bieden. En het is Citizen die met hun gepatenteerde Super Titanium-technologie hulp biedt om speciale maanlanders voor dit programma te maken. Speciaal voor dit bijzondere maanverkenningsprogramma, heeft Citizen drie gelimiteerde Super Titanium-horloges gelanceerd die zijn geïnspireerd op de lichte en donkere kant van de maan: de Citizen Super Titanium Attesa X Hakuto-R (ref. BY1008-67L en ref. BY1009- 64Y) hebben kasten van 41,5 millimeter gemaakt van Super Titanium. Eerstgenoemde heeft een DLC coating en de tweede een combinatie van diezelfde coating met roségoud. Beiden zijn voorzien van het H874- kaliber dat duurzaam wordt aangestuurd door Citizen’s gepatenteerde Eco-Drive-technologie, dat licht gebruikt als krachtbron. Er zijn er respectievelijk 2.400 en 2.100 van gemaakt. Nieuw is de Citizen Super Titanium Attesa X Hakuto-R, met referentie AT8287-62E. De Super Titanium-kast meet 42 millimeter en is grijs en daarin huist het H800- kaliber. Van dit model zijn er 2.900 gemaakt.
STANDAARDUITRUSTING
Als er één horloge is dat qua uiterlijk zo bij de standaard NASA-uitrusting lijkt te passen is het dit model wel. Deze Casio G-Shock DW6900NA- SA237 is echt een eerbetoon aan NASA en het vierde Casio-model dat ter ere van NASA is gemaakt. Het model heeft een hagelwitte en zeer bulky kast die 50 millimeter meet. Dit, in combinatie met de welbekende G-Shock vormen, zorgt ervoor dat het horloge bijkans doet denken aan een ruimtepak. De kast en band zijn volledig gemaakt van hars. Uiteraard zien we het NASA-logo terug op de onderste band en het ‘National Aeronautics and Space Administration’ op de bovenste band. Op de achterkant van de kast staat een gravure van de aarde en deze verschijnt ook op de wijzerplaat wanneer de achter- grondverlichting wordt geactiveerd. Zoals bij veel Casio-modellen met een beperkte oplage, wordt het horloge geleverd in een zeer speciale verpakking.
MOONWATCH-MAKERS
Uiteraard mag Omega niet ontbreken in dit artikel. Want een merk dat hun eigen icoon, de Speedmaster, zag uitgroeien tot dé ‘Moonwatch’ en met grote regelmaat de ruimte trotseert, heeft absoluut recht van spreken. We kennen allemaal de verhalen van Walter ‘Wally’ Schirra, Edward White, Neil Armstrong en Buzz Aldrin en dus is het niet gek dat Omega zo trots als een pauw is op deze nalatenschap. En des te cooler is het dat het horlogehuis de eerste Omega in de ruimte onlangs een vintage terugkeer liet maken. Want een van Omega’s meest iconische en gewilde horloges is terug in productie en nu met een moderne Co-Axial Master Chronometer update. De tweede generatie van het beroemde Speedmaster-horloge, dat oorspronkelijk werd aangeduid met het referentienummer CK 2998, werd voor het eerst uitgebracht in 1959. NASA-astronaut Schirra was ervan onder de indruk en kocht dit model als zijn eigen persoonlijke horloge. Wally droeg het tijdens de Sigma 7-missie van het Mercury-programma en zodoende kreeg de CK 2998 de bijnaam ‘The First Omega in Space’. De donkere bezelring is gemaakt van zwart aluminium en voorzien van de essentiële tachymeter-schaal van de Speedmaster. Voorts is de CVD gecoate wijzerplaat grijsblauw, in navolging van de kleur van enkele CK 2998-horloges die in de jaren zestig werden geproduceerd. De nieuwe Speedmaster wordt aangedreven door een Co-Axial Master Chronometer Calibre 3861. Het horloge heeft twee vintage Omega-logo’s: één op de wijzerplaat en één op de kroon. Op de achterkant van de kast prijkt Omega’s zeepaardmedaillon met de gravures ‘Speedmaster, “The First Omega in Space’ en ‘October 3, 1962’.
FUTURISTISCH?
Het is een understatement om de The Space Watch van Anicorn futuristisch te noemen. Het is ontworpen door Richard Danne, een van de oorspronkelijke mede-bedenkers van het beroemde NASA ‘wormlogo’ uit 1975. Voor Danne is het de eerste keer dat hij een horloge ontwierp en het is meteen een zeer – ja – nogal futuristisch design. The Space Watch – verkrijgbaar in Space Black en Jet Silver – heeft een uren- en minutenwijzer die op planeten lijken die rond het beroemde en gecentreerde NASA-logo draaien. Overigens werd het ‘wormlogo’ in de jaren negentig van de vorige eeuw weer vervangen door het oudere ‘meatball-logo’. The Space Watch heeft een 316L roestvrijstalen kast met een DLC-coating die 42 millimeter meet. Het horloge wordt aangedreven door een Miyota 9015 4Hz automatic uurwerk met 42 uur gangreserve. The Space Watch wordt geleverd met een zwarte roestvrijstalen armband en een zwarte leren band. Ook de verpakking – een vacuümverpakte, dubbellaagse metalen filmbus met een geborduurde NASA-patch – is heel erg cool.
LIFTOFF
Over gehaktballen gesproken: het ‘Mission to Earth Meatball’-horloge van Awake is qua kleur afgeleid van
het beroemde logo. De wijzerplaat komt overeen met het levendige blauw van het NASA-gehaktballogo en heeft vergelijkbaar rode accenten op de aluminium binnenring rond de wijzerplaat en op de secondewijzer. Geinig detail: op de binnenring zit ook een ‘aftel-indicator’ van ‘10 seconds until blast-off’. Nog een tof detail is de aluminium boutvormige kroon – gegraveerd met de letters L en O (Locked en Open) –verwijzend naar de naar de navelstrengconnectoren die op ruimtepakken zitten. De kast meet 40 millimeter, is gemaakt van 70 procent gerecycled ruimtetitanium en hierin huist het Miyota 9039-uurwerk.
