Al sinds 1999 luidt de slogan van Longines ‘elegance is an attitude’. Een manier van denken die honderden jaren oud is, maar nooit uit de tijd zal raken.
De lange, groene weiden die zich uitstrekken over een glooiende vallei in het Zwitserse Jura-gebergte vormen het perfecte decor voor elk traditioneel Zwitserse horlogemerk. Maar bij Longines zit de connectie met de omgeving dieper. Het bedrijf heeft er zelfs zijn naam aan te danken. Les Longines (vrij vertaald: de lange weiden) was namelijk de benaming die de lokale bevolking had voor de graslanden waarop het bedrijf zich vestigde. Al droeg het toen het nog de prachtige naam van de eerste eigenaren: Ancienne Maison Auguste Agassiz, Ernest Francillon, successeur. Als een elegant eerbetoon aan die belangrijke naam in de historie is de officiële naam van het bedrijf overigens nog altijd Compagnie des Montres Longines, Francillon S.A..
Lees ook – Longines Master 190th anniversary: verjaardag in stijl (longread)
Schoot van de horlogerie
Vanaf de eerste eerste keer dat ik het merk bezocht, in het dorpje St. Imier, heeft die plek altijd iets magisch gehad voor mij. Misschien komt dat ook wel omdat het een beetje verstopt ligt, in een vallei van de Jura, niet ver van de Franse grens. Dit is de geboortegrond van de Zwitserse horlogerie, in dezelfde regio als Neuchâtel en Le Locle. Er naartoe komen is een redelijke expeditie, zelfs met de auto. De smalle bergwegen lijken constant door te kronkelen totdat de bomenrij plotseling wegvalt en de vallei zich voor je ontvouwt.
Het gebouw van Longines is daar dan ook al snel te herkennen: zo’n zes verdiepingen hoog, met beige muren en een donkerbruin dak. Daar bovenop prijkt trots het zandloper-logo met de twee vleugels. Die trots is overigens zeer gepast: dit is het oudste, geregistreerde trademark dat nog in gebruik is ter wereld. Toch wordt die trots nooit overdadig. Net als de rollende heuvels, het wuivende gras en de naam heeft het logo op het dak een elegante vorm, alsof het wil spreken, niet wil schreeuwen.
Lees ook: Longines Legend Diver doet naam eer aan
Tijdloze waarden Longines
Elegantie zit diep het karakter van Longines. Het merk bestaat al 189 jaar en heeft de uitstraling alsof het er 189.000 jaar dezelfde prachtige horloges zal maken. Wie door oude catalogussen en historische documenten bladert, ziet altijd dezelfde vormen, proporties en technieken terugkomen. Longines houdt graag vast aan tijdloze waarden die niet alleen de horloges, maar ook de merkidentiteit zo vertrouwd maken. Al sinds 1999 is de slogan van het merk ‘elegance is an attitude’, en die consistentie typeert de gedachtegang van het merk.
Toch heeft het merk ook een behoorlijk innovatieve geschiedenis. Longines stond met zijn manufactuur in St. Imier namelijk aan de wieg van de moderne manier van horlogeproductie. In de beginjaren werkte het merk als een comptoir, en werden losse onderdelen gemaakt door boeren die over de vallei verspreid woonden. Maar toen Ernest Francillon het comptoir overnam besloot hij deze productiemethode te vernieuwen. Vanaf 1867 verenigde hij de productie- en fabricageprocessen onder één dak. Zo kon er een soort lopende band ontstaan die tot op dat moment eigenlijk alleen bij Amerikaanse horlogefabrikanten voorkwam.
Deze inspanning, die tientallen jaren in beslag nam, zorgde ervoor dat consistentie en kwaliteit gegarandeerd konden worden. Met de hulp van ingenieur Jacques David ontwikkelde Francillon ook de machines die de horlogemakers zouden helpen bij hun werk. Zelfs na bijna een halve eeuw pogingen om de verschillende processen te internaliseren, had Longines aan het begin van de eeuw 853 arbeiders in de werkplaats, maar ook 956 ambachtslieden die thuis werkten.
Longines introduceerde in 1913 het legendarische chronograaf uurwerk het kaliber 13.33Z
Het moderniseringsproces bracht de resultaten waar het management op hoopte en tegen het einde van de eeuw was Longines in feite een uurwerkenfabriek geworden. In 1900 werd de naam van het bedrijf veranderd in Fabrique des Longines, Francillon et Cie.
Prijswinnende uurwerken
Deze nieuwe manier van werken wierp zijn vruchten af. Tijdens het laatste deel van de negentiende en het eerste kwart van de twintigste eeuw ontving Longines een hele reeks internationale onderscheidingen.
In 1911 introduceerde Longines zes nieuwe kalibers. Vijf ervan waren gebaseerd op hetzelfde ontwerpmodel, terwijl de zesde terugging naar constructieprincipes die werden gebruikt voor uurwerken die tussen 1902 en 1908 werden geproduceerd.
Dit nieuwe kaliber bood echter aanzienlijke wijzigingen, zoals het gebruik van één grote centrale brug die de fusie is van de twee kleinere die in oudere kalibers werden gebruikt, waren bedoeld om het fabricageproces te stroomlijnen, waardoor de kosten en het risico op menselijke fouten werden verlaagd. Het nieuwe uurwerk heette 15.26 en wordt nu beschouwd als een van de meest gewaardeerde kalibers van Longines.
Ook ontwikkelde Longines al in 1913 een chronograaf uurwerk, het kaliber 13.33Z. In de jaren dertig werd echter duidelijk dat de productiekosten voor dit soort horloges moesten worden verlaagd. In 1936 begon de ontwikkeling van het nieuwe uurwerk. Het resultaat van deze inspanningen is het beroemde 13ZN-kaliber, een van de vintage uurwerken die door zowel horlogemakers als verzamelaars zeer wordt gewaardeerd.
Toen het model eenmaal in productie was en zijn technische kwaliteiten ‘in het veld’ waren bewezen, werkte Longines eraan om het nieuwe product beter te benutten, bijvoorbeeld door het in een waterbestendige behuizing te plaatsen. Het werd ook gebruikt, zonder de chronograafmodule, voor chronometerhorloges.
Kort na de oorlog werd de fabriek van Longines verder uitgebreid en begon het bedrijf zelfs een aantal apparaten te ontwikkelen voor timing van sporten. Eind jaren zestig experimenteerde het merk met quartz uurwerken. In de tweede helft van de vorige eeuw was Longines een hoofdrolspeler of deelnemer aan een aantal industriële fusies en overnames, waardoor het uiteindelijk onderdeel werd van de Swatch Group. Als de high-end vertegenwoordiger van de groep, richt Longines zich nu op haar erfgoed van sport, elegantie en horloge-traditie.
Lees ook: Longines staat op Zulu Time
Historische geloofwaardigheid Longines
Vooral pijlers elegantie en traditie zijn mijns inziens de meest onderscheidende waarden van Longines. Van alle horlogemerken die elegantie hoog in aanzien hebben, zijn er maar weinig die kunnen bogen op de historie en geloofwaardigheid van het merk dat al zo lang gevestigd zit langs het kabbelende riviertje Suze.
Ik werd ooit verliefd op dat beeld van de horlogefabriek op de groene weides waar de tijd geen vat op had. En die liefde is eigenlijk nooit geweken. Tijdloos en ontwikkeld, chique zonder opsmuk en geloofwaardig zonder pedant te worden: Longines heeft het allemaal. Zelfs de sportieve horloges van het merk, zoals de HydroConquest en de Legend diver balanceren een heel fijnzinnig gevoel voor smaak met kracht en performance.
Maar als ik dan toch een collectie zou mogen uitlichten dat voor mij de ware, tijdloze kracht van de elegantie bewijst, dan kijk ik toch graag naar de Master collectie. Bijzonder knappe horloges voor een nette prijs (prijzen beginnen onder 2000 euro) die de kunde van het merk etaleren en tegelijkertijd tijdloos ontworpen zijn, met elegantie die er niet te dik bovenop ligt in de vorm van al te veel decoratie. Daarmee passen ze naadloos in elke collectie van Longines, ongeacht welke catalogus van welk jaar je openslaat. Dat is nu zo, en dat zal over vijftig jaar zo zijn. En dat maakt Longines zo’n prachtig merk, een merk waar elegantie het altijd zal blijven winnen van de waan van de dag. Precies wat je nodig hebt in een knap en tijdloos goed horloge.
